علي بن ابراهيم قمي
او از اجلّه روات اماميه و معاصر با حضرت امام حسن عسگري ـ عليه السّلام ـ بوده است. آثار متعدد علمي و روايتي از آن بزرگوار باقي مانده و نام برده شده است و معروفترين آنها كتاب تفسير اوست. و چون وسايط بين ايشان و امام معصوم كم است از ارزش بسيار بالايي برخوردار خواهد بود. ضمناً پدر او از اصحاب امام رضا ـ عليه السّلام ـ بوده است. او در قم از دنيا رفت و داراي قبه شريفي در باقيمانده قبرستان شيخان ميباشد.
5. علي بن الحسين بن موسوي بن بابويه قمي
آن بزرگوار، معروف به ابن بابويه است و از او به عنوان صدوق اوّل، نامبرده ميشود. نجاشي راجع به او ميگويد: او با ـ حسين بن روح ـ يكي از نواب امام زمان (عج) ملاقات كرد و طي نامهاي از امام ـ عليه السّلام ـ فرزند پسري خواسته بود كه امام نوشته بودند به زودي دو پسر به تو عطا خواهد شد. و آن گاه دو پسر يكي ابوجعفر، همان صدوق معروف، و ديگري ابو عبدالله براي او متولد شدند.
در جلالت قدر آن بزرگوار همين بس كه امام عسگري ـ عليه السّلام ـ در توقيع شريفي كه براي او فرستاده، در خطاب به او مرقوم فرمودند:يا شَيخي و معتَمَدي وَ فقيهي؛ اي شيخ من و محل اعتماد من و فقيه من.
6. محمد بن علي بن الحسين بن بابوبه قمي، معروف به صدوق
او در شهرستان قم، تولد يافت و وجود او به بركت دعاي حضرت صاحب الامر ـ عليه السّلام ـ بود.
آن بزرگوار در قم، رشد يافت و به ري مهاجرت كرد.[9] آثار و تأليفات آن مرد بزرگ، بسيار زياد است و ظاهراً در ميان علماي اماميه، كسي مانند ايشان در كثرت تأليف نداريم. در حالات او آمده است كه در سال 355 هـ .ق، وارد بغداد شد. شيوخ طايفه، از او استماع حديث ميكردند. در ميان قميين كسي مانند اودر حفظ حديث و روايت و مطالب و كثرت علم، ديده نشده است.[10] بر اثر شدت اعتماد علماء بر روايات و نقلهايش، اشتهار به صدوق پيدا كرد و او را رئيس المحدثين خواندهاند. خلاصه آن بزرگوار در سال 381 هـ .ق در حالي كه عمر شريفش به هفتاد و چند سال رسيده بود از دنيا رفت و قبر شريفش در شهر ري در راه مرقد حضرت عبدالعظيم حسني زيارتگاه دلدادگان علي و آل علي ـ عليه السّلام ـ ميباشد.
:: موضوعات: